آموزش کامل و جامع قارچ دکمه ای و صدفی تئوری

آموزش کامل و جامع قارچ دکمه ای و صدفی تئوری
 
تعریف قارچ : قارچ موجود زنده‌ای است که سلولهای آن تک هسته‌ای بوده فاقد کلروفیل ( سبزینه ) واز طریق ریسه یا همان اسپر تکثیر پیدا می‌کند.
اسپر یا هاک ویا همان ریسه ذره بسیار ریزی است که حالت بیضی یا گرد داشته ‌وقطر آن از چند هزارم میلیمترتجاوز نمی‌کند و آن را می‌توان بذر قارچ به حساب آورد . یک قارچ کامل در طول دوره زندگی خود چندین میلیارد هاک تولید می‌کند.
بقیه متن در ادامه مطلب آمده است.
آموزش کامل و جامع قارچ دکمه ای و صدفی تئوری
 
تعریف قارچ : قارچ موجود زنده‌ای است که سلولهای آن تک هسته‌ای بوده فاقد کلروفیل ( سبزینه ) واز طریق ریسه یا همان اسپر تکثیر پیدا می‌کند.
اسپر یا هاک ویا همان ریسه ذره بسیار ریزی است که حالت بیضی یا گرد داشته ‌وقطر آن از چند هزارم میلیمترتجاوز نمی‌کند و آن را می‌توان بذر قارچ به حساب آورد . یک قارچ کامل در طول دوره زندگی خود چندین میلیارد هاک تولید می‌کند.
فواید پرورش قارچ خوراکی  
قارچ خوراکی یکی دیگر از نعمتهای بیشماری است کـه خداوند متعال برای ما عطا فرموده و می‏توان گفت که از بدو خلقت بشر تا به امروز با او بوده و در طبیعت بصورت وحشی و خودرو در مناطق مختلف کره زمین از کوهستانهای سر به فلک کشیده و برفگیر گرفته تا جنگلهای سرسبز و انبوه و مزارع ومراتع و غارها در تمام فصول سال رشد می‏کند. خوشبختانه امروزه در جوار سایر رشته‏های علمی، پرورش انواع قارچهای خوراکی با توجه به ارزش غذایی و دارویی که دارد از اهمیت بسزایی در دنیا برخوردار گردیده و پیشرفتهای علمی و عملی قابل توجه وچشمگیری داشته است و در جوار این پیشرفتها می‏توان این اطمینان خاطر را داشت که حتماً قابل مصرف بوده و بر خلاف قارچهایی که بصورت طبیعی رشد می‏کنند و از طبیعت توسط افراد جمــع آوری می‏شوند در دل انسان شک و تردیدی ایجاد نمی‏کندکـه آیا سمی است یا خیر. و چه بسا خانواده‏های که در اثر عدم شناخت و مصرف ناآگاهانه قارچهای خودرو به کام مرگ کشیده شده‏اند. با توجه به اینکه قارچ از بقایای مواد گیاهی از قبیل کاه و کلش، برگ و بقایای محصولات جنگلی و صنعتی سلولز داری تغذیه می‏کند وسالانه بیش از 3500 میلیون تن ضایعات کشاورزی از قبیل ضایعات پنبه ، کنجد ، زیتون ، غلات ، حبوبات ، نیشکر ، .... در سطح جهان تولید می‏شود که عمدتا در مزارع ویا در مراکز فرایند سوزانیده ویا پراکنده وبصورت غیر مفید باقمانده وضمن اینکه باعث از بین رفتن غیر مفید آنها می‏شود از طرفی باعث آلودگی محیط زیست نیز می‏گردد و استفاده از آنها شاید قبلا برای بشر هیچگونه ارزشی نداشته ولی حالا می‏توان با آموزش صحیح اصول تولید وپرورش قارچ وعرضه ی بذور ( اسپان ) با محصول دهی بالا از آنها در جهت پرورش این نعمت خـدادادی و با ارزش استفاده کرد چرا که سرشار از پروتئین - ویتامینها - موادمعدنی و از مجموع 20 نوع  اسیدهای آمینه سازنده پروتئین های بدن  18 نمونه آن در قارچ موجود است و دارای 14 نوع اسید چرب وفیبر می‏باشدو به همین دلیل جایگزین مناسبی برای گوشت خواهد بودکه ضمن تهیه غذای لذیذ - مقوی و ارزان قیمت می‏توان خیلی از امراض و بیماریهایی را که در اثر کمبودهای غذای مبتلا می‏شویم را مداوا نمود.
                
در حال حاضر پرورش قارچهای خوارکی به یکی از سودمندترین بخشهای اقتصادی در بیشتر کشورهای پیشرفته ودر حال توسعه تبدیل شده است ودر کشور ما نیز میتوان با برنامه ریزی صحیح در جهت اشتغال زائی هزاران جوان جویای کار باشد.
               تاریخچه کشت و استفاده از قارچهای خوراکی در ایران و جهان   
        با توجه به اسناد ومدارکی که در دسترس است تاریخ مصرف قارچهای خوراکی به عنوان غذا و دارو ‏به‏ زمانی بسیار دور برمی‏گردد بطوری که حتی انسانهای نخستین از خواص ویژه قارچها اطلاع داشتند و گاهی به عنوان یک ماده توهم‏زا در فالگیریها از آن استفاده می‏نمودند، مردم کشورهای شرقی اولین کسانی بودند که به استفاده از قارچ دست زده بطوری که نوعی قارچ بنام اوریکولاریا برای اولین بار در حدود 600 سال قبل از میلاد و نوعی دیگر بنام فلامولینا و لوتیپس در چین کشت ‏می‏شده‏اند و همچنین نوعی دیگر از قارچهای آسیای شرقی بنام  Lentinu edodes  وvolvariella در حدود 2000 سال قبل در چین و ژاپن مورد استفاده قرار می‏گرفتند و تکنولوژی کشت این قارچها جزو هنرهای خیلی قدیمی و محرمانه این سرزمینها بوده است. وهمچنین ذکر شده که دو قرن قبل از تولد حضرت عیسی مسیح (ع)یک پزشک یونانی‏به‏نام نیکاندر Nicandre قارچ را در بستری از‏ کود حیوانی وخاکستر که شاخه وبرگ درخت انجیر روی آن را پوشانده بود پرورش داد.
  در اوائل قرن 16 یکی از پزشکان گیاه داروئی در کشور اطریش برای اولین بار مبادرت به شناسائی قارچهای اطراف شهر وین نمود. وهمچنین در همان قرن پرورش و استفاده از قارچ در کشور ایتالیا آغاز و با اختراع میکروسکوپ در قرن 17 فعالیت شناسائی قارچها بیشتر و بیشتر شد و پرورش قارچ در گلخانه و سالنهای پرورش برای اولین بار در حدود سالهای 1754 در کشور سوئد ابداع شد واز سال 1779 تولید و پرورش قارچ در انگلستان آغاز وبه برخی دیگر از کشورهای اروپایی توسعه یافت ودر سال  1809 شخصی بنام لینک ساختمان بازیدیوم و بازیدیوسپور را در بازیدیومیستها مشاهده نمود واصطلاح بازیدیوم و سیستیدیوم را شخصی بنام لویل در سال 1837  اشاعه داد ودر سال 1884 دو نفر فرانسوی بنامهای آقایان کنـستاتیـن (Constantin ) وماتروشو(Matruehot) عضو انیستیتو پاستور بودند برای اولین بار از روش پاستوریزاسیون ،اسپور قارچ را وادار به جوانه زدن کرده وبذر قارچ را در شرایط استریل ابداع نمودند ودر اوائل قرن 19 کشت سنتی قارچ در غارهای طبیعی در کشور فرانسه آغاز شد ودر اوائل نیمه دوم قرن نوزده از  اروپا به آمریکا انتقال ودر سال 1890 مزرعه داران در پنسیلوانیای آمریکا مبادرت به پرورش قارچ نمودند ودر سال 1921 در کشور هندوستان برای اولین بار فردی بنام بوس موفق به کشت دو نوع قارچ از جنس آگاریکوس (دکمه‌ای) بر روی کود حیوانی شد.
سیندن  Sinden در سال 1932 تهیه بذر قارچ بر روی غلات را ابداع و لامبرت Lambert   از آمریکا اساس تکنولوژی مدرن پرورش قارچ را بنیان نهاد و از سال 1970 در کشور مجارستان پرورش نوعی قارچ بنام پلوروت بر روی کنده درختان انجام می‏گرفته است.
در ایران برای اولین بار در سال 1335 کشت قارچ دکمه‏ای توسط فردی  بنام  احیایی در قسمت شمال تهران شروع شد و پس از مدتی در سالهای 1348  الی  1357  واحدهای کشت و تولید قارچ در تهران - کرج و شهر ری افتتاح و فعالیت خود را آغاز نمودند و در اواخر سالهای 1356 تولید بذر قارچ دکمه‏ای توسط آقای پیرایش شروع شد و کشت قارچ صدفی نیز برای اولین بار در سال 1365 توسط آقای مصطفوی کارشناس سازمان کشاورزی در منطقه اوین تهران شروع  شد
 و در سال 1376 ناصر وکیلی بعد از شش سال تلاش علمی وعملی اولین محصول بذر قارچ تولیدی خودکه شامل بذر قارچهای صدفی و دکمه‏ای بود را به همراه دستورالعمل پرورش ‏آن در منزل، در اختیار دانشجویان و پرسنل کادر دانشگاه ارومیه که در کلاسهای آموزشی‏ پرورش قارچ شرکت کرده بودند قرار داده وفعالیت تولیدی خود را در سطح  استان آذربایجان غربی آغاز نمود.
در حال حاضر در سطح استان آذربایجان غربی دو شرکت عمده تولید قارچ صدفی ودکمه‏ای بنام قارچ شیوا که در محور ارومیه به سلماس در روستای جبل کندی وشرکت قارچ گوهستان که در محور ارومیه به مهاباد  قرار دارد وعلاوه براین دو واحد بزرگ تعداد 8 واحد تولید قارچ کوچگ نیز در سطح استان فعالیت دارند.
تولید قارچ در 85 کشور تولید کننده از مرز 000/000/4 تن در سال فراتر رفته است و ایران یکی از این 85 کشور تولید کننده قارچ خوراکی در جهان است که با تولید 7500 تن در سال در جایگاه 24 قرار دارد که با افزایش اطلاعات علمی واستفاده از بذور مرغوب واستفاده از افراد متخصص و اهل فن ، می‏توان راندمان تولید را با همین امکانات موجود بالا برد .
 طبق آمار ارائه شده از طرف سازمان خواربار جهانیFAOحاکی از آن است که با توسعه اقتصادی رژیم غذائی تغییر کرده ومصرف روز افزون قارچ افزایش یافته بطوری که مصرف سرانه قارچ خوراکی و میزان تولید آن در چند کشور جهان به شرح ذیل می‏باشد .
 
ردیف
   
نام کشور تولید کننده
   
میزان تولید قارچ در سال برحسب تن
   
میزان مصرف سرانه برحسب gr 1
   
چین
   
1250000
   
 
2
   
ژاپن
   
67000
   
 
3
   
انکلستان
   
67000
   
 
4
   
امریکا
   
390000
   
1470
5
   
هلند
   
280000
   
2000
6
   
اسپانیا
   
80000
   
 
7
   
کانادا
   
77000
   
 
8
   
فرانسه
   
150000
   
2830
9
   
لهستان
   
90000
   
 
10
   
ایتالیا
   
70000
   
 
11
   
آلمان
   
60000
   
2980
12
   
ایران
   
7500
   
130
 
 
   جنبه های اقتصادی پرورش قارچ خوراکی
با ازدیاد روز افزون جمعیت، محصولات کشاورزی جوابگوی تغذیه بشر نخواهد بود وانسان با استفاده از روشهای جدید وبکارگیری فن آوری قادر به تامین مواد غذائی خود خواهد بود که کشت های گلخانه‏ای از جمله تمهیدات انسان در جهت تولید غذای بیشتر وبهره‏گیری بهینه از منابع می‏باشد . یک واحد تولید قارچ خوراکی که خود یک مزرعه‏ای است کنترل شده و برخلاف مزرعه‏ی سایر محصولات تابع شرایط محیط نبوده ودر تمام فصول سال در حال تولید وبهره‏برداری است و به همین علت که کشت قارچ خوراکی درفضای بسته‏وکنترل شده ،  تولید بدون وقفه ودر تمام طول سال صورت می‏گیرد که این مسئله در راندمان تولید بسیار موثر است. کشت محصولات کشاورزی در هر زمینی میسر نیست ونوع خاک وخواص فیزیکی وشیمیائی خاک برای هر گیاهی فاکتور تعیین کننده است در صورتی که برای احداث یک واحد پرورش قارچ خوراکی از هر زمینی یا هر نوع خاکی و در هر شرایط آب وهوائی می‏توان استفاده کرد . در یک هکتار زمین اگر اقدام به کشت غلاتی مانند گندم شود سالانه محصولی معادل 5 الی 7 تن خواهد داد در صورتی که از یک هکتار بستر قارچ 10 تن محصول قابل برداشت است واز نظر ارزش اقتصادی قیمت هر کیلوگرم گندم در بازار بین 2000 الی 2500 ریال است در حالی که قیمت یک کیلو قارچ 18000 الی 22000 ریال می‏باشد که قابل مقایسه نمی‏باشد .
با توجه به شرایط اقلیمی کشورما در منطقهی خشک ونیمه خشک قرار گرفته است و میزان بارندگی سالیانه کم است استفاده‏ی بهینه از منابع محدود آب بسیار حائز اهمیت است ، مقدار مصرف آب نیز می‏تواند یکی از شاخصهای مقایسهای با دیگر محصولات کشاورزی در نظر گرفت .
کشت وپرورش قارچهای خوراکی نه تنها ارزبر نیست بلکه بسیار نیز می‏تواند ارز آور باشد ، البته اشاره به این نکته کاملا ضروری است که پرورش قارچهای خوراکی در مقایسه با دیگر محصولات کشاورزی و باغی بسیار متفاوت بوده واحتیاج به دانش فنی ،تخصص و مهارت زیاددارد ،همچنین سرمایه گذاری در این بخش تولیدی در مقایسه با دیگر محصولات غذائی بسیار بالا است در نتیجه سرمایه گذاری بدون پشتوانه علمی ودانش فنی نه تنها به نتیجه مطلوب نمی‏رسد بلکه باعث اتلاف سرمایه نیز می‏گردد.
 تعریف قارچکار : کسی است که از عهده تشخیص قارچ و انواع آن و کنترل و پیشگیری از آفات وبیماریهای قارچ خوراکی برآید.
 
 
   گروه بندی قارچها از لحاظ
1) خوراکی:                     1 دکمه‏ای Agaricus  
                                    2 صدفی Pleurotus 
                                    3 دنبلان Trefezia, Tuber
                                    4 - ژله‏ای  Auricularia     
                                   ۵- اسفنجی   Morchella                             
                                       
                   
2) سمی :                          2-1  مسمومیت حاد
                                                                  Amanita
                                     2-2  مسمومیت مزمن
3) خاصیت  داروئی :
                                    3-1 قارچ صدف درخت یا      P. ostreatus 
                                   3-2  قارچ طلائی یا    P. citrinpileatus                       
                                   3-3 قارچ  شی تاکه یا قارچ جنگل     Lentinula edodes 
                                   3-4   قارچ گوش چوب Auricularia polytricha             
                                   4-4  قارچ مرغ چوب یا                    Grifola frondosa 
                                  4 -5 قارچ سر میمون یا     Hericium erinaceus               
  4) عامل بیماریزا در :
                                     4 -1 گیاهی                     Puccinia graminis
                                     4-2 انسانی                     Candida albicans
                                     ۴-۳ حیوانی ( جانوری ) Pythium insidiosum
 5) نحوه زندگی :
                                5-1 انگلی                        Blumeria   graminis  
                                5-2 ساپروفیتی                Chaetomium globosum
                               5-3   همزیستی میکوریزیGlomus  fasciculatus       
                               5-4 شکارگری               Dactylella oviparasitica
                               5-5 اندوفیت                      spp.   Acremonium
 
 
 
 
(( چرخه زندگی قارچها ))
                                                                بازیدیومیسیتها                                               
این گروه قارچها شامل سیاهکها ، زنگها ، قارچهای کلاهکدار ، قارچهای توپ پفکی … هستندکه ازاین میان قارچهای کلاهکدار موضوع بحث ماست . اهمیت قارچهای کلاهکدار از جهت بیماریهائی است که در پای درختان جنگلی ودرختان میوه ایجاد می‏کنند. همانطوری که دانه‏های گیاهی از طریق تولید مثل جنسی حاصل می‏گردند ، قارچها توسط هاک جدا شده از لاملهای (تیغه‏های) زیر کلاهک ، تکثیر پیدا می‏کنند،مهمترین قارچهای خوراکی از راســته آگاریکال و پلی پورال هستند و از نظر چرخه زندگی طبق تصویر زیرمی‏توان آن را تفسیر نمود و دارای دو نوع تولید مثل جنسی وغیر جنسی هستند .
تولید مثل جنسی: بازیدیوسپورها از هیمینیوم لاملهای زیر کلاهک جدا شده و بعد از قرار گرفتن در محیط مناسب ( رطوبت ، درجه حرارت و ... ) شروع به رشد نموده وتشکیل ریسه تک هسته‏ای می‏دهد بعد از این ریسه تک هسته‏ای در اثر ترکیب با ریسه تـک هسته‏ای دیگری دو هسته‏ای شده و این ریسه با انشعابات بـعدی بیشتر و بیشتر می‏شود وسریعتر وبهتر رشد می‏کند ومجموعه‏ای از بافت
قارچ را بوجود می‏آورند و ریسه‏های به وجود آمده جهت تغذیه درداخل ماده غذائی بستر کشت فرو رفته وگسترده می‏شود و از این ریسه‏ها گره‏هایی کوچک تشکیل می‏گـردد ودر شرایـط مناسب پیکر قارچ یعنی کلاهک و پــایه به وجود می‏آید. وبه بیان دیگر میسلیوم یا ریسه اندام غیر جنسی قارچ است که مواد غذائی لازم را از بستری که در آن قرار دارد جذب می‏کند تا رشد کند و اندامهای تولید مثل گیاه یعنی کارپوفور ( کلاهک و پایه ) را تولید نماید.
بافت قارچ در حقیقت عبارت است از ریسه‏های دو هسته‏ای متراکم و فشرده به هم می‏باشد
 
                            انواع معروف گونه‏های زراعی قارچهای صدفی
 
Pleurotus  ostreatus
Pleurotus  florida
Pleurotus  erynjii
Pleurotus  cystidiosus
Pleurotus  flabellatus
Pleurotus  cornucopiae
Pleurotus  sapidus
Pleurotus  sajor – Caju
Pleurotus  calyptratus
Pleurotus citrinopileatus
Pleurotus corticatus
Pleurotus  drvinus
Pleurotus  eous
Pleurotus  eryngii
Pleurotus  ostreatoroseus
Pleurotus  passeckerianus
Pleurotus  pulmonarius
ارزش غذایی قارچ صدفی
1-      پروتئین
                                                                                                                      
  ارزش غذائی قارچ خوراکی بیشتـر به مقدار و کیفیت پروتئین موجود در آن بستگی دارد ومیزان پروتئین قارچهای خوراکی پرورشی معمولا"بین 8/1 الی 9/5 در صد وزن‏تر قارچ گزارش شده‏اند و مقدار پروتئین قارچها بستگی به عوامل مختلفی از جملـه گونـه، نـژاد، شرایط‏زراعی، مرحله‏رشد قارچ، میزان آب موجود دربافت، فـاصـله زمانــی بیـن زمـانهــای بــرداشت و زمــان  اندازه‏گیری پروتئین و غیره دارد. برای اولین بار مطالعه و تحقیق بر روی مقدار و کیفیت پروتئین موجود در قارچ خوراکی در سال 1935 توسط فردی بنام کواکن بوش انجام گرفت، البته تنها میزان پروتئین موجود در بافتهای قارچ در تعیین ارزش غذایی قارچ دخیل نبوده بلکه ترکیبات اسیدهای آمینه نیز در تعیین آن بسیار مهم بوده و با توجه به اینکه سیستم بدن انسان قادر به تولید اسیدهای آمینه نمی‏باشد لذا افزودن تعدادی از اسیدهای آمینه در رژیم غذایی او ضروری و مهم بوده و در صورت عدم وجود تنها یکی از مجموع اسیدها در آن موجب بروز عوارض ناشی از کمبود آن در بدن خواهد شد.
پروتئین قارچهای خـوراکی دارای مقدار زیـادی اسیـدآمیـنه از قبیـل تیروزین، والین، فنیل آلانین، ایزولوسین، لوسین، لیزین، هیستیدین، متیونین ، سیستئین است. همچنین تحقیقات و مطالعات نشان داده‏اند کهپروتئین قارچ به علت پایین بودن و یا عدم وجود بعضی از اسیدهای آمینه در آن از لحاظ ارزش غذایی پایین‏تر ازگوشت بوده و از میزان پروتئین موجود در سبزیجات بالا است. بنابراین پروتئین قارچ خوراکی از لحاظ ارزش غذایی در حد فاصل بین پروتئین گوشت و سبزیجات قرار دارد.
2- قند
کربوهیدراتها و آب ترکیبات اصلی قارچ را تشکیل می‏دهند و میزان آنها در انواع مختلف متفاوت بوده و در حدود 2-4 درصد وزن ماده تر قارچ را تشکیل می‏دهد. برای اولین بار در سال 1974 مکونال و اسلن پیرامون کربوهیدراتهای موجود در قارچ خوراکی تحقیق ومطالعه نمودند ومعمولاًمیزان گلیکوژن قارچ در مرحله دکمه‏ای (مرحله‏ای که قارچ تازه رشد می‏کند) حدود 2 الی 4 درصد ودر مرحله رشدکامل (پس از باز شدن کلاهک) 5 الی 8 درصد قند در آن گزارش شده است.
۳-  چربی     
مقدار چربیهای قارچ در مقایسه با سایر ترکیبات آن نسبتاً کم بوده درحدود 1/0   الـی 4/0درصد وزن تر بوده و بسته به انواع نژادهای قارچ نیز فرق می‏کند.
 4 – ویتامینها  :
 ویتامینها گروهی ازموادغذائی هستند که ارزش انرژی‏ زاییندارند ودر ساختمان سلولها وبافت‏های بدن نیز شرکت نمی‏کنند ولی وجود آنها به مقدار خیلی کم برای انجام فعل انفعالات شیمیایی درون سلولی مورد نیاز وضروری بوده‏ و در صورت‏ کمبود یکی از آنها موجب بروز عوارض ‏و بیماریهای گوناگونی می‏شود .
مصرف آنها وقتی سودمند است که درحد متعادل استفاده شوند، و به هرحال نمی‏توان چنین نتیجه‏ای گرفت که چون ویتامینها برای بدن سودمندند مصرف بیشتر آنها مفیدتر خواهد بود، چرا که ویتامینهای محلول در چربی مانندK.E.D.A  به راحتی از بدن دفع نمی‏شوند و مقدار اضافی آنها در بافتهای چربی بدن ذخیره می‏شوند وحتی ممکن است مقدار آنها تا حد مسموم کننده‏ای بالا رود.               
برای اولین بار در سال 1942 آندرسن وفلرز افرادی بودند که نسبت به استخراج ویتامینها از اندامهای باردهی قارچ اقدام نمودند واعلام داشتند که قارچ خوراکی سرشار از انـواع ویتامیـنهای محلول در آب وچربی است ومهم‏ترین ویتامینهای قارچ عبارتند از: ویتامین A، ویتامین گروهB (B1 تیامین،  B2 ریبوفلاوین  یا  اسید نیکوتنیک، B12  اسید فولیک، B6 پیریدوکسین ، ویتامین C یا اسیداسکوربیک، ویتامین D ، ویتامینE توکوفرول، ویتامینK   .
همانطوری که می‏دانیم منشاء اکثر بیماریها به علت فقدان ویا کمبود ویتامین‏هاست که ذیلاً به تعدادی از آنها بطور خلاصه اشاره می‏شود.
ویتامین A : این ویتامین در کار سلولهای گیرنده نوری شبکیه چشم ودر ایجاد مقاومت بدن در برابر میکروبهای بیماریزا ودر نگهداری بافتهای پوششی بدن وپوست بدن وبلاخص در رشد اغلب بافتهای بدن انسان موثر است ویک انسان بالغ در یک شبانه روز در حدود یک میلی گرم به این ویتامین نیاز دارد.
البته همانطوری که کمبود این ویتامین در بدن عوارضی را در پی‏خواهد داشت زیاد روی در مصرف واستفاده از موادی که حاوی این ویتامین است نیز عوارضی مضرخواهد داشت.
ویتامین گروه B  : تمامی ویتامینهای گروه B درواکنشهای شیمیایی بدن به فعالیت آنزیمهای کمک می‏کنند. و با توجه به نقش بسیار مهم این گروه از ویتامینها در سوخت و ساز بدن لذا کمبود آنها در بدن سبب بروز خستگی ، ضعف ، اختلالات عمومی ، عوارض رفتاری مانند افسردگی می‏شود.
ویتامین C : ویتامین C یا اسید آسکوربیک که از نظر فرمول شیمیایی ساده‏ترین واز نظر ثبات از همه ویتامینها در مقابل درجه حرارت ومانـدن(گذاشت زمان) بی‏ثبات‏تر بوده و خواص خود را از دست می‏دهد واز نظر نیاز بدنی از همه ویتامینها به وجود آن بیشتر نیاز است و فقدان آن در بدن باعث بروز نوعی بیماری بنام اسکوروی می‏گردد که در آنحالت پوست، دیواره رگها و لثه‏ها خراب شده و باعث خونریزیهای مکرر در زیر پوست می‏شود ودر صورت ادامه عارضه در بدن بیمار از بین می‏رود. نیاز روزانه یک فرد بالغ به این ویتامین در حدود 50 میلی گرم است.
ویتامین D  : نیاز روزانه بدن به این ویتامین حدوداً 10 میلی گرم بوده واین ویتامین در مقابل اشعه آفتاب از ماده‏ای بنام کلسترول که در زیر پوست بدن وجود دارد ساخته می‏شود وجود این ویتامین سبب افزایش جذب کلسیم از روده شده و به جذب کلسیم توسط استخوان ودر نتیجه رشد استخوانها نیز کمک شایانی می‏نماید، کمبود آن در بدن بخصوص در کودکان باعث بروز بیماری بنام راشیتیسم ( نرمی استخوان ) که در آن حالت استخوانهای بدن به ویژه دست و پا کج شده و اکثراً  به طور ناهنجاری رشد می‏کنند، را می‏شود .
  زیاده روی در مصرف این ویتامین نیز مانند ویتامین A برای بدن خطرناک است .
ویتامین E  : تاکنون بطور دقیق، نقش این ویتامین در بدن انسان وحیوانات مشخص نگردیده است ولی در بسیاری از موارد در جانوران فقدان آن موجب بروز اختلالات تولید مثلی وعصبی می‏شود.
ویتامین K  : نیاز روزانه بدن به این ویتامین حدوداً 30 میلی‏گرم است و مهمترین نقش این ویتامین در بدن کمک به انعقاد خون در سوانح می‏باشد که در صورت عدم وجود آن در خون و ایجاد بریدگی و یا هر گونه اتفاق در پوست در اثر عدم انعقاد خون شخص از بین خواهد رفت.
مواد معدنی :
در قارچ خوراکی ازنظرترکیبات معدنی، گزارشات متفاوت موجود است ولی آنچه که مسلم است میزان قابل توجهی ازمواد مانند پتاسیم، مـس، فسفر، آهن، منگنز، روی ، کلسیم را داردکه معمولاً بیش از بسیاری از سبزیجات ومیوه‏جات است .
فسفرمعمولاً در تیغه‏های‏کلاهک قارچ وجود دارد وآهن درلایه‏های سطحی قارچ ‏جمع ‏می‏شود و پتاسیم ‏درتمام سطح اسپورفور(اندام‏تولیداسپر) وجود دارد و مس در لایه‏های خارجی کلاهک وتیغه‏ها به میزان زیادی وجود دارد .
 بیولوژی قارچها
      
1-حرارت : قارچ‏ها بسته به واریتـه‏های مختلف ومـراحل رشدی از نظر درجه‏ حرارت با یکدیگر فرق می‏کنند.
مراحل رشد قارچ:
۱) مرحله ریسه دوانی : از زمان تلقیح کمپوست با بذر شروع و تا ایجاد کامل شبکه میسلیوم ادامه دارد.
۲) از لحظه تـشکیل شبکه میسیلیوم تا پیدایـش اولین قارچها کوچک می‏باشد.
۳) مرحـله رشـد از ابتـدای شروع ظهـور قارچهای کوچک تا پایان مرحله  برداشت می باشد.
 باید توجه داشت که درجه حرارت درون بستر نباید ازC  ْ30 تجاوز نماید. وطبـق آزمایشات بـه عمل آمـده بهترین دمـا برای رشـد بین C ْ24- 18می‏باشد که البته هر چه دما بیشتر بـاشد سرعت رشد قارچ سریعتر خواهد بـود و برعکـس آن، و چنـانکه درجــه حرارت بالا باشد و مقدار رطوبت پائین، لبه قارچها حالت سوخته به خود گرفته و پژمرده می‏شود.
۲)در صـد رطوبت محیط : از آنجائی که 80 الی 90 در صد وزن‏تر قارچ‏ها را آب‏تشکیل‏می‏دهــد، بنابر این ‏همیشـه بایـد در محیطی مـرطوب قـرار
 
بگیرنـد و اگر میزان رطوبت هوا  از حداقل (70درصد) کمتر  باشد  بدنه قارچـها  خشک  می‏شود واگر از حداکثر(95 -90 درصـد) تجاوز نماید بدنه قارچ بیش از حد آب را جذب می‏کند و اسفنجی می‏گردد .۳- میزان روشنائی : نیاز به نور در مراحل اول و دوم وسـوم پـرورش (در صفحات بعدی توضیح داده شده است) این قارچ چندان مهم نبوده وحتی نبود آن بهتر است ولی در مرحله چهارم از زمان ظهور اولین قارچ‏های کوچک روزانه بین  15-10 ساعت نور داده می‏شود و اگر نور به اندازه کافی نباشد قارچ‏های ساقه علفی رشد نموده و طول ساقه بلند ، چتر کوچک و رنگ چتر تیره و حتی آبی نیز خواهد بود و هر چه قدر نور بیشتر باشد رنگ چتر و پایه  سفید وطول پایه کوتاه می‏شود.
۴- تهــویه : عمل تهویه هوای اطاق پرورش و بستر کشت شده یکی از مهمترین عملیاتی است که هر شخص تولید کننده و پرورش دهنده باید از همان روزهای اول آن را مدنظر قرار دهد چرا که عدم تهویه هـوا ضمن اینکه
 
کار را با شکست مواجه خواهد ساخت باعث گندیدگی بستر و تولید سایــــر قارچ‏ها و آفات و بیماریها خواهد شد. انباشتگی گاز CO2 در بین توده‏های قارچ زمانی که از حد مشخص تجاوز نماید باعث کندی رشد ، سیاه شدن میوه، قیفی شدن کلاهک، باریک و بلند شدن ساقه، کوچک شدن کلاهک، بد شکل شدن قارچ و در صورتی که تراکم خیلی بالا باشد باعث مرگ بافت‏های قارچ می‏شود .
۵- مواد غــذایــی : برای تغذیه میسیلیومها جهت رشد ونمو وتولید اندام باردهی قارچ‏ها باید موادی انتخاب نمود که مملو از عناصرغذائی بـاشد مانند سلولز موجود در کلش گندم، جو، ساقه‏های خرد شده ذرت، براده‏های کاغذ، خاک اره درختان مانند راش، توس، تبریزی ، بید، ممرز، گردو، ساقه وبرگهای موز، غوزه پنبه، گنجاله پنبه، گنجاله سویا، بقایای گیاه قهوه وسایر درختان پهن برگ ، کلش سورگوم و بقایای گیاهان دیگر استفاده می‏شود که البته افزودن موادغذائی کمکی مانند سبوس گندم یا برنج ، نیترات آمونیم و سولفات پتاسیم  باعث تسریع در رشـد قارچ و افزایش کیفی وکمــی محصول خواهد شد.
 
مشخصات اسپان یا مایه قارچ خوراکی سالم و خوب
۱)      سفید و متراکم باشد ( در موقع کشت با دست از هم جدا شوند)
۲)      بوی مخصوص قارچ از آن به مشام برسد نه بوی ترشیدگی
۳)      فاقد هر گونه آلودگی باکتریائی و  یا قارچی
 
        بسته های ۳۵۰ گرمی                                    بسته ۲ کیلوگرمی
 اصول بذر پاشی یا بذر کاری بر روی بستر  ۱) مخلوط یا درهم     ۲) لایه به لایه
 ۱)مخلوط یا درهم: در این روش بعد از اینکه گاه وکلش ها را درآب جوشاندیم و آب اضافی آنها را گرفتیم مقدار 10 الی 12 کیلو گرم گاه را با مقدار 250 الی 300 گرم مایه قارچ کاملا مخلوط کرده وداخل کیسه ها یا  جعبه ها می‏کنند و در نهایت درب کیسه را با ریسمان میبندند .          
۲) لایه به لایه : همانطور که در روش کشت در کیسه های پلاستیکی قبلا متذکر شدیم ابتدا در ته کیسه مقداری گاه به ارتفاع 10 الی 15 سانتیمتر پر کرده بعد بر روی آن مقداری 15 الی 20 گرم از مایه قارچ را به صورت تصادفی میپاشند ومجددا این کار را تکرار کرده تا اینکه کیسه پر شود ویک کیسه به ارتفاع یک متر وقطر 50 سانتی حدودا چهار یا پنج لایه به بذر نیاز دارد .  
نحوه قرار دادن جعبه‏ها یا کیسه‏های محتوی کمپوست تلقیح شده در سالن‏های رشد :     
بعد از مایه زنی کمپوست جعبه‏ها ویا کیسه‏ها را در 4 الی 5  ردیف بر روی همدیکر چیده می‏شوند که البته ردیفهای باید از سقف حدود یک متر وار ردیف بعدی نیز یک متر فاصله داشته باشد تا عمل تهویه در آنها به راحتی صورت گیرد و بین هر ردیف از جعبه‏های پرورشی روی هم قرار گرفته نیز باید 20 الی 25 سانتیمتر فاصله باشد تا اجرای اعمال مختلف از قبیل مبارزه با آفات و بیماریها و آبدادن و برداشت محصول و غیره در آنها به راحتی صورت گیرند  
               
                                                            عملیات داشت
۱) تنظیم درجه حرارت سالن  ۲) رطوبت  ۳) نور ۴) تهویه ۵)آبیاری۶) مبارزه با آفات و بیماریها
(( روش ساخت یک دستگاه رطوبت سنج ساده ))
برای‏ هر پرورش ‏دهنده قارچ‏ و مخصوصاً مبتدیان وجود یک دستگاه رطوبت‏سنج‏ و دماسنج جهت کنترل وضعیت داخل سالن پرورش لازم و ضروری است، ولی از آنجائی که قیمت لوازم آزمایشگاهی امروزه در بازار ایران بطور سرسام آوری بالا رفته است و قیمت یک دستگاه رطوبت سنج معمولی وخیلی ساده نزدیک به000/20 تومان می‏باشد و برای فردی که فقط جهت مصارف خانگی مبادرت به این کار نموده مقرون به صرفه نیست که از بازار یک رطوبت سنج تهیه نماید لذا  لازم دیدم در جوار سایر مطالب روش ساخت یک رطوبت سنج را بیآورم که مورد آزمایش نیز قرار گرفته و برای کسانی که در نظر دارند پرورش قارچ را در سطح کوچک برای تفریح و یا مصارف خانگی مبادرت به اینکار نمایند کافی است. مراحل کار را بدین شکل عمل می‏کنید که :
1- تخته‏ای به عرض 10و ارتفاع 30 و ضخامت 1 سانتیمتر تهیه نمائید. 
۲- تعداد دو عدد دماسنج 100- 0 درجه سانتیگراد و یک ظرف کوچک مثلاً ارلن مایر 100 سی سی راتهیه نمائید.                 
3- دماسنج‏ها را بر روی تخته تهیه شده در فاصله مناسب از همدیگر و از پهلوهای تخته طوری نصب می‏کنید که:
 اولاً: اعداد مندرج بر روی دیواره دماسنج، روبه بالا بوده و قابل دید کامل باشد دوماً: یکی از دماسنج‏ها را حدود 10 سانتیمتر پایین‏تر از دیگری طبق شکل نصب نمائید تا بتوانید آن را در داخل ظرفی محتوی آب قرار دهید.
 4- دماسنجی که 10سانتیمتر پائین‏تر از دیگری بر روی تخته نصب شده، بر روی مخزن الکلی یا جیوه‏ای آن یک تکه پارچه ویا پنبه بپیچید وسر دیگر پارچه که آزاد است را داخل یک ظرفی (ظرفی که محتوی آب است) طوری قرار دهید که پارچه دائماً با آب در تماس باشد ولی خود مخزن دماسنج حدود 5/1 سانتیمتر از سطح آب بالا قرار بگیرد .  
 5- چند دقیقه‏ای صبر نمائید و بعداً دما را در هردوتا از دماسنج‏ها قرائت نمایید، مسلماً عددی ‏که دماسنج مرطوب نشان خواهد داد پایین‏تر از عددی خواهد بود که دماسنج خشک نشان می‏دهد، حال عدد قرائت شده از دماسنج خشک را منهای عدد حاصل از دماسنج‏تر نمایید و عدد حاصل هر چند که باشد یادداشت کنید وبه جدول شماره 5 پیوستی که عدد باقیمانده در ستون افقی همین جدول موجود است. با دقت دراین جدول، ما دوستون اصلی داردکه ستون افقی مربوط به تفاوت دمای تر و خشک که همان باقیمانده شماست و ستون عمودی در سمت چپ جدول مربوط به اعداد قرائت شده از دماسنج خشک (شماره2) است .
  عدد نشان داده شده از دماسنج خشک را در ستون عمودی و عدد باقیمانده را در ستون افقی قرار داده و از تلاقی دوعدد فوق میزان در صد رطوبت نسبی محل کار (1+) بدست می‏آید.
 
 
 
  زمان و نحوه برداشت محصول یا ( اصول برداشت محصول )
پس از اینکه کلاهک قارچ به حد کافـی رشد کرد، لبه‏های آن به طرف پایین (به سمت پایه کلاهک) تمایل پیدا می‏کند و در حالی که تردی خود را داراست، بهترین موقع برداشت محصول می‏باشد.
  نحوه برداشت بدین شکل است که به وسیله دو انگشت اشاره و سبابه محکم پایه قارچ را گرفته وخیلی کم به سمت راست ویا چپ پیچ می‏دهیم تا ازمحل اتصال به بسترجدا شود وسپس آن را با احتیاط به درون جعبه یا کیسه‏ها انتقال می‏دهیم و اگر خواستید از چاقو وامثال آن جهت برداشت استفاده کنید بهتر است قبلا آنها را شستشو داده وضدعفونی کرده وبعدا اقدام به بریدن قارچ نمائید .
اصولی که در موقع برداشت قارچ باید رعایت شود .
با توجه به اینکه قارچ محصول فوق العاده ظریف وحساسی است وپس از برداشت بتدریج کیفیت خود را از دست می‏دهد لذا برداشت و جابجائی ونگهداری آن باید با کمال دقت و مراقبت اجرا شود چرا که وارد شدن هر گونه فشار و ضربه به قارچ باعث قهوه‏ای شدن کلاهک شده واز بازار پسندی آن به شدت کاسته میشود وبه منظور حفظ کیفیت محصول رعایت موارد ذیل لازم وضروری است .
1) درهنگام چیدن قارچ باید توجه داشت که به کلاهک فشار بیش از حد وترد نشود واز تماس بیش از حد دست به آن نیز خودداری شود.
2) قارچها در هنگام برداشت مستقیما در ظروف بسته بندی قرار گیرد و از تجمع محصول به صورت توده خودداری شود
3) قبل‏از برداشت محصولدر قارچ دکمه ائی از آبیاری بسترخودداری شود زیرا این عمل باعث پخش ذرات خاک بستر برروی کلاهک قارچ وکثیف شدن آنها می‏شود .
اصول بسته‏بندی محصول قارچ صدفی
با توجه به اینکه قارچ تازه را نمی‏توان بیش از 48 ساعت در شرایط طبیعی نگهداری نمود چرا که درجه حرارت بالا موجب خشک شدن قارچ و قهوه‏ای شدن بافت قارچ وباز شدن کلاهک و طویل شدن ساقه قارچ و چروکیدگی بافتهای قارچ ودر آخر احتمال آلودگی پیش خواهد آمد ولی می‏توان قارچ را در داخل یخچال با دمای 4 درجه سانتیگرادبه مدت 6 الی 7 روز  نگهداری نمود لذا جهت کاهش دادن میزان خسارت وارده قارچ‏ها را بلافاصل بعد از برداشت در ظروف یک بار مصرف پلاستیکی با حجم  200 و400 و1000 گرمی   بسته بندی کرده و سطح بسته را بوسیله یک لایه سیلوفن پوشش می‏دهندو به بارار عرضه می‏کنند
اصول تبدیل و نگهداری قارچهای خوراکی
همانطوری که در بخشهای قبلی متذکر شدیم قارچ محصولی است که خیلی زود فاسد می‏شود لذا برای نگهداری آن بعد از برداشت باید تدابری اندیشید که مدت زمان نگهداری آن را افزایش داد وامروزه در مورد نگهداری قارچ با توجه به ارزش غذائی که دارد روشهای مختلفی ابدا شده است که در ذیل به چند مورد آنها اشاره می‏کنیم .
A ) خشک کردن    B) منجمد کردن      C )نگهداری در مایعات      D ) کنسرو کردن
الف ) خشک‏کردن: قارچ بسادگی امکان‏پذیر است درکارخانجات قارچ خشک‏کنی معمولا قارچ را در یک ردیف برروی سینیهای بزرگ پهن کرده وبرای چند ساعت آنها را در معرض هوا ی 55 الی 60 درجه قرارمی‏دهند وبه این ترتیب رطوبت قارچ تا 12درصد کاهش می‏یابدپس‏از اینکه قارچ خشک شد دربسته‏های غیرقابل نفوذ به هوا بسته‏بندی کرده ودر جای خنک و خشک نگهداری می‏کنند واین قارچ برای مدت یکسال قابل نگهداری است.
ب ) منجمد کردن : منجمد کردن قارچ یکی دیگر از روشهای نگهداری قارچ می‏باشد و برای این کار قارچها را بعد از برداشت ابتدا تمیز شسته ودربسته‏های مربوطه قرار می‏دهند و بسته بندی می‏نمایند وبعد بسته‏ها را وارد ازت مایع 120- درجه سانتیگرادکرده و حدود 6 دقیقه درداخل ازت نگه می‏دارند بعد از زمان فوق از ازت خارج کرده وداخل فریزویا اطاقکهائی که دمای داخل آنها 25- درجه است قرار داده وتازمان عرضه واستفاده بسته‏ها در آنجا باقی می‏ماند .
ج ) نگهداری در مایعات : برای این منظور در بعضی کارخانجات اقدام به نگهداری قارچ در داخل مایعات همانند خیار شور وسایر محصولات می‏کنند که محلول آن دارای ترکیبات بخصوصی با غلظت متفاوت وبدین ترتیب قارچ تا مدت 20 الی 25 روز در درجه حرارت 21 الی 28 درجه نگهداری کرد بدون اینکه هیچگونه تغییری در آن به وجود آید .
د) کنسرو کردن قارچ : این روش نگهداری قارچ هم که به تازگی ابداع شده است ویکی از موفق‏ترین روشهای نگهداری قارچ می‏باشد که خود دارای مراحل مختلفی می‏باشد .
کنترل و پیشگیری از آفات و بیماریهای قارچ صدفی
یکی از عمده ترین مسائلی که باید برای ارتقاء سطح کمی وکیفی تولیدقارچ خوراکی مدنظر قرارگیرد حفاظت محصول از گزند آفات و بیماریهااست که در مراحل مختلف پرورش قارچ ظاهر می‏شوند ومعمولا اصلی‏ترین مشکل تولید کنندگان قارچ خوراکی ظهور آفات وبخصوص بیماریهادر واحدهای تولیدی میباشد که اغلب‏تولید کنندگان اطلاعات‏کمی‏درزمینه شناسائی وکنترل آفات و بیماریها دارند
کنترل و پیشگیری از آفات و بیماریهای قارچ خوراکی در واحدهای‏تولیدی معمولا آسان تر و ارزانتر از معالجه آن است چرا که معالجه بیماری و آفات ضمن اینکه هزینه بردار است و شاید زمانی اتفاق بیفتدکه ما اقداماتمان را دیر انجام داده باشیم و دیگر کار از کار گذاشته باشد وبا توجه به مشکلات مبارزه شیمیائی و آثار نامطلوب سموم شیمیائی بر روی انسان و محیط زیست استفاده از آنها جز در موارد خاص و آن هم با رعایت کامل ضوابط بهداشتی قابل توصیه نیست لذا ما باید همیشه کنترل در امور و مسائل را مقدم بر مبارزه بدانیم وبرای رسیدن به این هدف رعایت چند اصل لازم است .
1)   رعایت کامل مسائل بهداشتی در محیط پرورش‏مان
2)   کارکنان شاغل در درون سالنها حتما باید تمیز و عاری از هر نوع آلودگی باشند
3)   مواد اولیه برای تهیه کمپوست باید کاملا تازه وتمیز باشند.
4)  قبل از ورود به سالنها باید پاهایمان را در محلول ضد عفونی کننده مانند فرمالین ویا آب آهک فرو بریم .
5)   بعد از هر بار برداشت محصول حتما سالنها را باید ضدعفونی گردند.
6) کمپوست های مصرف شده واز رده خارج را باید به منطقه دوردست انتقال داده شوند واز تجمع آنها  در نزدیکی سالنها جدا خودداری شود
7)  کنترل آفات از گسترش وانتقال آفات وبیماریها جلوگیری می‏کند .
8) تمام قارچهائی که به نحوی توسط آفات وبیماریها آلوده شده ویا رشد کامل خود را طی نکرده اند وبر روی کمپوست باقی مانده‏اند را از بستر ها جدا کرده وجمع آوری نموده واز سالنها خارج کرده واز بین میبرند .
9)   شستشوی منظم دستکشها و روپوشهای افراد داخل سالنها از سرایت آفات وبیماریها از سالنی به سالن دیگر جلوگیری می‏کند.
10)  قبل وبعد از هردوره کشت ، تمام قفسه ها و بسترهای کشت را با مواد شیمیائی مانند فرمالین و غیره ضدعفونی شود.
 
آفات وبیماریهای قارچهای خوراکی
الف ) بیماریها
 1- بیماریهای قارچی   2- بیماریهای  باکتریائی   3-بیماریهای ویروسی    4- کپک های هرز   
 5- نماتودها   6 - ناهنجاریهای غیر پاتوژنی
ب ) آفات
1- مکسها       2- هزار پایان     3- کنه‏ها     4 –  مورچه ها      ۵- سوسکها و سوسری ها
 با توجه به اینکه پرداختن به کلیه صفات و ویژگیهای این همه آفات وبیماریها خارج از برنامه ماست لذا فقط بنده به عمده ترین آفات و بیماریهائی که در طی چندین سال فعالیت تولیدی ونظارتی خوددر سطح استان آ. غربی مشاهده کردم و قارچهای صدفی به آنها مبتلا شدند ، بیشتر به آنها اشاره می‏کنم و دوستانی که مایل به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص آفات وبیماریهای قارچ خوراکی هستند می‏توانند به کتابهائی که در این رابطه موجود هستند مراجعه نموده ومطالعه نمایند .
                                          1) مگس سرکه
مگس سرکه یا مگس میوه ویا بهتر بگوییم Dresophila  melanogaster مگسی است از زیرراسته مگسهای Brachycera و راسته دوبالان Diptera می‏باشدطول بدن این مکس 3-4 میلیمتر وبه رنگ های زرد ، قهوه ائی ، خاکستری تا سیاه بوده وموی آریستا در شاخک ها پروش بوده وبند سوم شاخک تا حدودی تخم مرغی است .غالبا چشمهای مرکب آن درشت وقرمز رنگ بوده وبالها در حالت استراحت بطور مسطح ودر پشت بدن قرار می‏گیرند فاقد قاشقک بال بوده وبر روی میوه های در حال تخمیر واطراف خمره های سرکه دیده می‏شود ودارای چهار جفت کروموزوم است، بعد از اینکه عمل لقاح صورت گرفت وزیگوت تشکیل شد، مراحل رشد ونمو رویانی در داخل غشاء های تخم انجام می‏گیرد وسپس لارو از تخم خارج شده وبا تغذیه ورشد خود در نهایت به شفیره تبدیل می‏شود. لاروها سفید رنگ وبند بند بدون پا وزواید بدنی ودر ناحیه سر قلابهای آرواره ای به رنگ سیاه دیده می‏شوند در این مرحله رشد حشره سریع بوده وغذای فراوان میخورد ولی هنوز بالا ندارد، پس از آن نیز شفیره تکامل پیدا کرده وحشره کامل یا بالغ ظاهر می‏گردد طول مدت این مراحل تحت تاثیر دمای محیط متغیر است بطوری که در دمای 20 درجه سانتیگراد متوسط دوره تخم ولارو 8 روز است ودر دمای 25 درجه این مدت به 5 روز تقلیل می‏یابد. این مگس به بوی تخمیر وسرکه جلب می‏شودومخمرهای عامل گندیدگی میوه ها را با خود بر روی میوه های گندیده ویا رسیده حمل کرده و در آنجا کشت می‏دهند ودر داخل آنها تخم ریزی می‏کنند . مکسهای کامل ولاروهای آنها در محیطهای اسیدی وتخمیری زندگی می‏کنند ودر محل تغذیه این مکس معمولا میکروارکانیسم هایی مثل باکتری ها وقارچها نفوذ کرده وتکثیر می یابند .
 
 این مگس ‏در مرحله لاروی به‏قدری فعال وحریص به تغذیه است‏ که به علت خزیدن از نقطه‏ای به نقطه دیگرجهت تغذیه در مسیر خود کانالهائی ودالانهائی در محیط پیرامون خود ومحیط غذائی غلیظ ایجاد می‏کنند ودر مورد قارچ خوراکی هم اگر یک قارچ آلوده را از وسط نصف کنید این دالانها وکانالهای را که لارو این مگس ایجاد کرده است را دقیقا مشاهده خواهید نمود .
از مهمترین گونه های مگسهای سرکه که آفت قارچهای خوراکی محسوب می‏شوند می‏توان به  funebris Dresophila  و Dresophila melanogaster  اشاره کرد
مگس کامل از ریسه های روی کمپوست تغذیه کرده واقدام به تخم ریزی در داخل کمپوست می‏کند و بعد از طی مراحل فوق الذکر لارو بوجود می‏آید وشروع به تغذیه از ریسه های داخل کمپوست کرده واگر بر روی کمپوست قارچی وجود داشته باشد از طریق پایه وارد کلاهک شده واین کانالها ودالانها را ایجاد خواهد کرد. 
هر گاه دمای محیط از 25 درجه سانتیگراد پایین بیاید قدرت زاد و ولد کم شده و در نهایت در زیر 16 درجه سانتیگرادباعث از بین رفتن مگسها می‏شود ونیز اگر دمای محیط بالاتر از 30 درجه سانتیگراد باشد
 باعث عقیم شدن حشره نر ودر نهایت باز منجربه از بین رفتن آنها می‏گردد پس نتیجه می‏گیریم بهترین  دما جهت زندگی Dresophila  melanogaster 25 درجه سانتیگراد است
     
راههای مبارزه با مگس سرکه یا  Dresophila  melanogaster
1)دادن سرما به محیط های سربسته در فصول سرد
2)جمع آوری واز بین بردن کمپوست در حال فساد و آلودگی شدید
3)نصب توری به پنجره ها وجلوی دستگاههای تهویه ومنافذی که احتمال ورود مگس وجود دارد .
4)قرار دادن طعمه مسموم خمیری با اختلاط سرکه ومخمر وسم آفت کش با دوام در درون ظروفی کوچک در نقاط مختلف سالنها
5) احتیاط و توجه : سمپاشی سالن با سم    به میزان                       از سم با  یک لیتر آب در زمانی که به هیچ عنوان قارچی بر روی کمپوست وجود نداشته باشدو احتمال دهید که حداقل تا 12 روز آینده نیز محصولی برداشت نخواهید کرد اقدام نمائید.
6)جوشانیدن کامل کاه و کلشها حداقل 60 دقیقه تمام
7)استفاده از کیسه های پلاستیکی نو و دست اول جهت بسته  بندی
8)رعایت کامل مسائل بهداشتی در موقع تهیه کمپوست وتلقیح آن با بذر
9)اجتناب از استفاده کردن کاه وکلشهای جوشانیده شده که به زمین ریخته شده اند.
با تشکر فراوان  از آقایان دکتر ژیرایر کارپتیان و مهندس جمشید اکبریان و مهندس حبیب مبادر ثانی که بنده را در تهیه مطالب و تصاویر این قسمت یاری دادند .
 
سوسکها و سوسری ها
سوسری ها معمولی‏ترین حشراتی هستند که از سیصد میلیون سال قبل وجودداشته وتعداد آنها بسیار زیاد می‏باشد و اغلب سوسری ها در اصل متعلق به مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری هستند که معمولا در بیرون از خاک زندگی می‏کنند و اکثر فعالیت آنها در شب بوده وبیشتر محل گرم و مرطوب را برای زندگی ترجیح می‏دهند . بعضی از سوسری‏های مناطق گرمسیری فقط از گیاهان تغذیه می‏کنند ولی سوسری‏هائی که در خانه‏ها زندگی می‏کنند از اغلب مواد غذائی و خوراکی‏ها تغذیه می‏کنند. این حشرات علاقه مخصوصی به مواد نشاسته‏ای و قندی و غذاهای گوشتی دارند واز مواد دیگری مانند پنیر ، چرم ، نان ، نشاسته ، چسب ، وریسه قارچهای خوراکی ، جانوران مرده و مواد گیاهی تغذیه می‏نمایند.
سوسری‏ها ترشحات بوداری متصاعد نموده که ممکن است در طعم غذا اثر بگذارد و وقتی تعداد آنها خیلی زیاد باشد بوی مخصوصی را در محل تجمع خود ایجاد می‏نمایند . این حشرات قابلیت اتنقال میکروب امراض را داشته ولی معمولا سوسری‏ها شایع کننده امراض نمی‏باشند هر چند تجربه نشان داده که چندین نوع بیماری دستگاه گوارشی توسط آنها انتقال داده شده و بیماری ورم معده و روده و مسمومیتهای غذائی ، اسهال خونی ، اسهال معمولی  شناخته شده‏ترین آنهاست .
 
 اگرومی سوسری‏ها از نوع تدریجی بوده و  دوران زندگی آنها شامل سه مرحله      
            1) تخم            2) پوره              3) حشره     کامل می‏باشد .
حشره ماده یک کپسول بنام Ootheca   که در آن دو ردیف تخم قرار دارد تولید می‏کند . پوره‏ها با پاره شدن درز قسمت فوقانی کپسول از کپسول خارج شده و اغلب شبیه حشره بالغ  بوده و پوره چندین مرحله پوست اندازی را طی می‏کند که در آخرین مرحله بال ظاهر شده واز نظر جنسی مورد شناسائی قرار می‏گیرد .
اغلب سوسری‏ها شب‏خیز بوده بدین معنی که بیشترین فعالیت آنها در شب است ولی بعضی از     گونه‏ها در روز هم ممکن است دیده شوند . سوسری‏ها معمولا ، شکاف و یا درزها ی محفوظ را برای زندگی کردن انتخاب می‏کنند هر چند بعضی از گونه‏ها در روی دیوارها ومحیط های باز هم بصورت انبوه زندگی می‏کنند. این حشرات گرما را دوست دارند و در طول روز پشت رادیاتورها و لوله‌های آب گرم پنهان می‌شوند. در کشورها و مناطق گرم که ممکن است، این محل‌ها وجود نداشته باشند، سوسری‌ها درهر یک از نقاط تاریک مثل دستشویی، حمام، تخت‌خواب، پشت یخچال، اجاق خوراک ‌پزی و ظروف آشپزخانه پیدا می‏شوند. این حشره شب کار بوده و روزها را به استراحت می‏گذراند و چنانچه در محل استراحت مزاحمتی برایش ایجاد نشود، روزها به ندرت دیده می‌شود. در طول شب روی کف اتاق‌ها، میزها و دیگر وسایل خانه حرکت کرده و دنبال غذا می ‌گردد. فراوانی غذا در آشپزخانه‌های نامرتب و کثیف که به طور متناوب تمیز نمی‌شوند، باعث وفور سوسری‌ها در این مکان‌ها می‌ گردد.
انواع سوسریها عبارتند از : سوسری شرقی  - سوسری آلمانی  - سوسری آمریکائی  - سوسری استرالیائی – سوسری قهوه‏ای – سوسری قهوه‏ای دودی  - سوسری باند قهوه‏ای – سوسری صحرائی
مراقب باشید سوسک نیاید
پیشگیری کلید کنترل این حشرات است. پس پیشنهاد می‌شود دو کار زیر را انجام دهید:
1) جلوگیری از ورود آنها به ساختمان
2) کم کردن آلودگی به وسیله ی رعایت پاکیزگی محل
سوسری‌ها در هوای سرد برای ورود به ساختمان شما یا از پناهگاه‌ خارجی خود یا از خانه‌های همسایه وارد می‌شوند. پس لازم است که تمام سوراخ‌های کف، دیوار، چارچوب درها و فضای پشت پایه‌های ساختمان و غیره که به سوسری‌ها اجازه‏ی عبور می‌دهند، مسدود شوند.
از توجه به لوله‌های آب و فاضلاب و شبکه‌های مشابه غفلت نکنید. شاید حتی لازم باشد که برای بستن سوراخ‌های بزرگ از یک نجار کمک بخواهید، اما سوراخ‌های کوچک ‌تر را با بتونه‏ی چوب و پلاستیک می‌توان مسدود کرد.
توجه کنید که یکی از راه‌های مهم ورود سوسری به محل‌های جدید، بسته‌های آلوده‏ی مواد غذایی، خشکشویی و بسته‌بندی‌های مشابه است. جعبه‌های نوشابه و تخم‌مرغ و بسته‌های سیب ‌زمینی و پیاز نیز ممکن است باعث انتقال سوسری شوند.
نکته ی مهم دیگر در مبارزه با سوسری این است که باید وضعیت منزلتان را برای رشد سوسری  نامناسب کنید.
برای این کار باید مخفیگاه‏های آنها را از بین ببرید و نواحی زیر و کف ساختمان را همواره خشک نگه دارید و از دسترسی سوسری به غذاها جلوگیری کنید.
غذا را در ظروف غیر قابل دسترسی بگذارید و تمام محوطه ی آشپزخانه ‌تان را تمیز و بازرسی کنید تا هیچ خرده ماده ی غذایی در آنجا باقی نماند.
ظروف زباله را کاملا بپوشانید و برنامه‏ی کاملا منظمی برای تخلیه‏ی زباله در نظر بگیرید.
در کنار این کارها باید بهسازی محیط نیز انجام گیرد، زیرا سوسری‌ها اغلب مکان‌های مطلوب برای زاد و ولد خود را در سیستم فاضلاب، محل جمع زباله‌ها، فاضلاب و مکان‌های دیگری که غذا و مواد مناسبی در دسترس‌شان باشد، پیدا می‌کنند. بنابراین باید برنامه‌هایی برای به حداقل رساندن یا حذف پناهگاه سوسری‌ها طی برنامه‌های بهسازی محیط ترتیب داده شود.
 
مبارزه ی شیمیایی با سوسری‌ها
چنانچه مبارزه شیمیایی لازم باشدمی‏توان از اسپری‏هایی که اساس روغن داشته باشند یا از گرد ویا از طعمه های مخصوص استفاده نمود و انتخاب هر یک از انواع سموم بستگی مستقیم با محلی دارد که باید در آنجا عملیات سمپاشی صورت گیرد
سمومی‏که در مورد مبازره با سوسری قابل توصیه می‏باشد عبارتند از : مالاتیون 3%  ، دیازینون 1% ، دورسبان 5/0% ، بایگون 1%  که این سموم بیشتر برای سمپاشی در داخل درزها وشکافها پیشنهاد می‏گردد
عمل گردپاشی معمولا از نظر ابقائی به مراتب بهتر از عمل سمپاشی می‏باشد مشروط به اینکه محیط حالت مرطوب نداشته باشد. این دسته از سموم مانند سوین به میزان 5 الی 10درصد ، دیازینون 2 % و سدیم فلوراید می‏باشد .
سوسریهای آلمانی معمولا در نزدیکی منابع آب تجمع می‏کنند وبرای مبارزه با آنها بیشتر زیر میزها ، پشت ظرفشوئی‏ها ، داخل کابینت‏ها و اطراف موتور یخچالها مورد سمپاشی قرار می‏گیرند . واین سوسریها در مقابل حشره‏کشهای کلره مقاوم شده‏اند وبرای مبارزه با آنها می‏توان از دیازینون ، دورسبان ، دیکلروس ، بایگون ، پایرترین استفاده نمود .
سوسریهای آمریکائی معمولا در اماکن تاریک و مرطوب و گرم یافت می‏شوند وکمتر در درزها و شکافها بر خلاف سوسری آلمانی فعالند ، این سوسریها بیشتر در اطراف لوله‏های بخاری ، فاضلابها و زیر زمینهای مرطوب زندگی می‏کنند و با سمپاشی به موقع با مایع یا گرد ویا طعمه تلف  می‏شوند و سمومی‏که برای مبارزه بکار می‏روند شامل دورسبان 5/0 %  ، دیازینون 1 %  ، بایگون 1% می‏باشد
سوسریهای شرقی معمولا مناطق مرطوب وتاریک را ترجیح می‏دهند وبیشتر در زیر زمین ، نزدیک فاضلابها و زباله‏دانیها زندگی می‏کنند. سمومی‏ که برای مبارزه بکار می‏روند شامل دورسبان 5/0 %  ، دیازینون 1 %  ، بایگون 1% می‏باشد
اقتباس از کتاب حشرات خانگی و انباری ( شناخت و روشهای مبارزه با آنها ) تالیف آقای مهندس علی اکبر سپیدار و با تشکر فراوان از آقای دکتر یونس کریمپور عضو هیات علمی دانشگاه ارومیه که بنده را در تهیه مطالب و تصاویر این قسمت یاری دادند .
((     مورچه  ))
مورچه خانگی یکی از حشرات کاملا شناخته شده است که در اکثر نقاط دنیا انواع آن وجود دارد . این حشره بصورت اجتماعی زندگی کرده و معمولا  لانه‏اش را در زیر زمین می‏سازد . غیر از حشره ماده ، اعضا مختلف کلنی مورچه ، سالیان زیادی عمر می‏کنند بدین صورت که کارگران تا 7 سال و ملکه‏ها گاهی تا 15 سال عمر می‏کنند . لانه مورچه‏ها معمولا در داخل دیوار خانه‏ها، پی ساختمانها  ، داخل چمن‏ها ، داخل چوبها ، درختان پوسیده و زیر سنگها ساخته می‏شود.
مورچه‏ها گاهی با نیش‏های دردناکی که ایجاد می‏کنند علاوه بر عکس العمل های شدید پوستی باعث مرگ از طریق ایجاد آنافیلاکسیس روی بعضی از افراد حساس می‏شوند.
تغذیه در مورچه ها غالبا دو جانبه و بطریق دهان به دهان در بین افراد انجام می‏گیرد.
 
 
  مورچه‏ها دگردیسی کامل داشته و طی چهار مرحله تخم  ،  لارو  ،  شفیره  ، حشره بالغ  زندگی را می‏گذراند . تخم بسیار ریز وبسته به نوع مورچه شکل مختلف دارد . لاروها بدون پا ، شفاف و گرد هستند و بعد از چندین مرحله پوست اندازی تبدیل به شفیره میشوند . شفیره شبیه به حشره بالغ است ولی بدنش نرمتر ورنگش سفید بوده وبدنبال تامین غذا حرکتی ندارد .
حشره بالغ درست بعد از چند روز که از مرحله شفیرگی خارج شد شروع به فعالیت می‏کند ودر این شرایط بدن مورچه سخت و به رنگ تیره در می‏آید . مدت زمان لازم برای پرورش مورچه از مرحله تخم تا حشره بالغ بین 6 هفته تا دو ماه طول می‏کشد که این بستگی به شرایط محیطی و فصلی دارد .  مورچه‏ها حشرات اجتماعی هستند وبه صورت کلنی زندگی می‏کنند و در داخل کلنی شامل سه قسمت هستند.  کارگران  ،  ماده ها  ،  نرها
جنس نر در مورچه‏ها بالدار بوده و بال خود را تا زمان مرگ حفظ می‏کنند و ماده‏ها هم در بین مورچه‏ها بزرگترین گروه خانواده را شامل می‏شوند و این مورچه‏ها بالدار بوده و قبل از جفتگیری بالهایشان می‏ریزند و اما جنس کارگر در مورچها بدون بال بوده و کارگران  ماده‏های عقیم هستند و مورچه‏های کارگر بیشترین افراد را در کلنی شامل شده واکثر فعالیت وکار را به عهده دارند . بزرگترین مورچه‏های کارگر که در کلنی وجود دارد سرباز نامیده می‏شود و سربازان فقط از تخم ها و حشرات جوان محافظت می‏کنند
ملکه در کلنی مورچه‏ها با تولید مثل مرتب افراد کلنی را می‏سازد واگر تخمی تلقیح نشود مورچه نر حاصل می‏گردد و چنانچه تلقیح شود مورچه ماده بوجود می‏آید
یک نکته جالب در رابطه با مورچه‏ها اینکه در بعضی از گونه‏ها ، ملکه یا کارگران ضمن حمله به لانه مورچه‏های دیگر تعدادی از شفیره‏ها  را  از لانه مورچه‏های دیگر را ربوده ( دزدیده ) و کارگران حاصل از این شفیره ها را مانند برده ای بکار وامیدارند وبه خدمت خود می‏گمارند .
انواع مورچه ها
مورچه صحرائی  ، مورچه آتشی ، مورچه خانگی ، مورچه پیاده رو ،  مورچه سارق   ، مورچه مخملی درخت  ،  مورچه فرعون  ، مورچه هرمی  ،  مورچه سیاه کوچک  ، مورچه آتشی کوچک  ، مورچه آکروبات  ،  مورچه آرژانتینی  ، مورچه سربزرگ  ،  مورچه نجار  ،  مورچه زرد بزرگ  ،  مورچه برگخوار  ، مورچه دروگر  ،  مورچه عسل  ،  مورچه مزرعه ذرت  ،  مورچه نادان  ،  
مبارزه با مورچه ها
عملیات مبارزه با مورچه‏ها بسته به نوع مورچه  ، محل زندگی و شدت آلودگی متفاوت می‏باشد واین عقیده اشتباه است که با معدوم کردن مورچه‏های داخل ساختمان دیگر مورچه ائی وجود نخواهد داشت چون در لانه مورچه‏ها مجددا کارگران وسربازان دیگری تولید شده و به بیرون اعزام خواهد شد ودر واقع تا به وجود آمدن مورچه‏های جدید می‏توان این اطمینان را داشت که سمپاشی موثر بوده است.
عمل سمپاشی با محلولهای سمی ، معمولا در شرایط کاملا مناسب باید صورت گیرد و چون مورچه‏ها از  محلهای سمپاشی شده فرار می‏کنند و برای تهیه مواد غذائی از راههای دیگر استفاده می‏کنند بنابر این باید اطراف لانه را به خوبی سمپاشی نمود تا راهی برای فرار وجود نداشته باشند.
  سمومی که برای مبارزه با مورچه بکار می‏روند شامل : بایگون 1%  ،  دیازینون 1%  ، دورسبان 5/0 %  ، سوین 2%  می‏باشد و چنانچه عملیات گردپاشی مورد نظر باشد از سم سوین به میزان 5 الی 10 % ویا از گرانولهای حاوی بایگون به میزان 2 % می‏توان استفاده کرد .
اقتباس از کتاب حشرات خانگی و انباری ( شناخت و روشهای مبارزه با آنها ) تالیف آقای مهندس علی اکبر سپیدار و با تشکر فراوان از آقای دکتر یونس کریمپور عضو هیات علمی دانشگاه ارومیه که بنده را در تهیه مطالب و تصاویر این قسمت یاری دادند .
  ((   بیماری کپک سبز تریکودرمایی ))
                                                                 خیلی مهم
گروه کپکهای سبز، از جمله برخی از متداولترین وعمده‏ترین قارچهاست ،گونه های Penicllium  و Trichoderma و برخی از گونه های Aspergillus به دلیل رنگ سبز مشخص خود و اسپور هایشان کپک‏های سبز نامیده می‏شوند. این عوامل از قدرت بقای طولانی در شرایط هوای آزمایشگاه ونیز توانائی زیادی در ایجاد آلودگی برخوردارند .
کپک سبز بطور عمده در کمپوستهای غنی از کربوهیدراتها با ازت کم ، رطوبت زیاد و بافت ضعیف بروز می‏کنند ودر کمپوست پاستوریزه و خاک پوششی استریل شده با حرارت ، میزان بروز کپک های مختلف در مقایسه با کمپوست غیر پاستوریزه کمتر است .
قارچهایی که عموما بر روی مواد ذخیره شده دیده می‏شوند مانند.spp  Aspergillus  و Penicllium  spp    و Absidia  ramose .
درگذاشته بیماری کپک سبز تریکودرمایی کم اهمیت تلقی می‏شد اما امروزه به عنوان یکی از مخربترین وخطر ناکترین بیماری قارچهای خوراکی مطرح است .
این بیماری به عناوین سفیدک تریکودرمایی، سوختگی و لکه تریکودرمایی  نیز شناخته می‏شود.
قارچ تریکودرما قارچی فراگیر است و عموما با حضور در هوا، خاک، ترکیبات گیاهی و سایر بسترها و به عنوان یک انگل قارچ تلقی می‏شود. اگر چه تاکنون چهار تا شش گونه از قارچ تریکودرما به عنوان عوامل مولد کپک های سبز در کمپوست قارچ خوراکی معرفی شده اند اما گونه T. harzianum به عنوان مهمترین عامل شناخته شده است .
حمله قارچ تریکودرما بصورت کلنیزاسیون(گسترش واشغال‏کمپوست) سریع کمپوست اسپان زده شده است و زیستگاه عمده این قارچ در کمپوست و خاک پوششی ودر برخی موارد بر روی اسپان قارچ است. تریکودرما در ابتدا میسلیوم سفید رنگی را تولید می‏کند که به دلیل تشابه رنگ با میسلیوم قارچ خوراکی شاید در آغاز چندان قابل تشخیص نباشد. بخشهای سفید رنگ بتدریج همزمان با شروع اسپورزایی در قارچ، به رنگ سبز تبدیل می‏شود ( شکلهای ذیل ). این لکه های سبز رنگ به دلیل اسپورزایی عامل بیماری ، از بارزترین علائم بیماری مشاهده شده بر روی کمپوست، خاک پوششی، قفسه ها و ... است . آلودگی های حاصل از این قارچ عموما به صورت هوازاد بوده و آلودگی در روی خاک پوششی از طریق خاک پیت یا هوموس وارد می‏شود. در قارچ دکمه ای پس از دادن خاک پوششی، اسپورهای موجود در خاک پیت، با حمله به بذر اسپورزایی را آغاز می‏کنند. بذر آلوده منبع مهمی برای آلودگیهای بعدی است. در مراحل بعد، کپک با گسترش از طریق لایه خاک پوششی به سطح خاک می‏رسد. اسپورهای این قارچ بسیار کوچک بوده و می‏توانند به راحتی قبل و بعد از اسپان زنی کمپوست از طریق مختلفی باعث آلودگی بستر قارچهای خوراکی شوند .
این بیماری اکثرا روی مواد آلی در داخل یا اطراف مناطق کشت قارچ دیده می‏شود. وجود رطوبت بالا در دراز مدت  و رکود جریان هوا و بالا بودن میزان گاز دی اکسید کربن ، شرایط میکرواکولوژی (اکولوژی محیط کوچک) خاک پوششی را برای تقویت رشد این عامل بیماری برهم میزند.
وجود این قارچ ( تریکودرما ) باعث کاهش رشد اسپان، کاهش رشد اندامهای باردهی، کاهش عملکرد محصول، کاهش طول عمر وطول دوره نگهداری قارچ خوراکی می‏شود.
 
              ۱)  آلوده شدن کمپوست قارچ صدفی به کپک سبز  یا( تریکودرما)
 راههای کنترل بیماری قارچی تریکودرما یا کپک سبز
1) در موقع تهیه کمپوست قارچ صدفی باید کاه وکلشها را خوب بجوشانید ودر عین جوشانیدن آنها را زیر و رو نموده تا همه جای کلشها خوب ضد عفونی شوند.
2)  مدت زمان جوشانیدن کاه وکلشها را زیاد در نظر بگیرید ( حداقل یک ساعت ).
3)  استفاده از کیسه های پلاستیکی نو وتازه و دست اول جهت پر نمودن کلشها به داخل آنها
4)   عدم استفاده از کاه وکلشها که در موقع ریختن به آبکش جهت آبکشی، به زمین ریخته شده اند ودر بیرون از آبکش قرار گرفته‏اند .
5) در موقع پر نمودن کیسه از کاه وکلش ها و تلقیح با اسپان حتما دستها را با آب وصابون شسته ودر صورت امکان با الکل ضد عفونی نمائید.
6)  از کاه وکلشهای آلوده و سیاه شده و آب خورده به هیچ عنوان در جهت تهیه کمپوست استفاده نکنید.
7) در صورت امکان سالنها را قبلا با یک سم قارچ کش وحشره کش سمپاشی نمائید .
8) کف سالنهای تولیدکمپوست، باید سیمانکاری شده وسقف آن پوشیده شده باشد و بعد از هر بار کمپوست سازی کاملا نظافت شده ودر صورت امکان سمپاشی گردد.
9) کارکران باید در موقع تهیه کمپوست و تلقیح آن ، مسائل بهداشتی را رعایت نموده وجهت تردد به داخل سالنهای تلقیح بذر وپرورش ، از روپوش و کفش و دستکش جداگانه استفاده نمایند .
10) اسپان قارچ ( بذر مصرفی ) مورد استفاده در تلقیح بایستی کاملا تازه وعاری از هر گونه آلودگی باشد.
11)   شستشو و ضد عفونی کردن تمام وسائل کار تلقیح بذر ومحل تلقیح لازم وضروری است .
12)  بقایای حاصل از برداشت محصول قبلی باید کاملا جمع آوری و از سالنها خارج وبه محل دوری انتقال داده شوند.
13)کیسه‏های آلوده را باید به سرعت ودر اسرع وقت وبا احتیاط از سالنها خارج کرده وبه محل دوری انتقال داده ونابود نمود .
با تشکر فراوان از جناب آقای دکتر یوبرت قوستا که بنده را در تهیه مطالب این بخش یاری دادند
 
 سموم جهت مبارزه با آفات وبیماریهای قارچ صدفی : با توجه به اینکه قارچ یک ماده غذایی است و نوع سموم جهت مبارزه واثرات ثانویه آن خیلی حساس ومهم است ومی‏بایستی با تشخص کارشناس واحد تولیدی تعیین واقدام گردد لذا از ذکر نام سموم در اینجا معذوریم .
مبارزه با آفات و بیماریهای قارچ صدفی  : با توجه به اینکه نوع سموم مصرفی و زمان جهت مبارزه واثرات ثانویه آن خیلی حساس است ومی‏بایستی با تشخص کارشناس واحد تولیدی تعیین واقدام گردد لذا از ذکر توضیحات در رابطه با مبارزه شیمیایی در اینجا معذوریم.
اصول تشخیص قارچهای خوراکی وسمی از یکدیگر  یا ( روشهای شناسائی قارچها )  : با توجه به اینکه قارچ یک ماده غذایی است وتشخیص آن از نظر خوراکی وسمی بودن آن یک کار تخصصی و آزمایشگاهی است  لذااز ارائه مطالب هر چند تئوری ممکن است خطراتی در پی داشته باشد در اینجا معذوریم .
 خواص دارویی قارچهای خوراکی ( گونه هائی از صدفی )
خصوصیات دارویی قارچها در طول تاریخ مورد توجه اقوام وملل مختلف بوده و در بسیاری از کشورها نقش مهمی در درمان سرطان به عهده داشته است. از زمانهای بسیار دور مردم چین و ژاپن معتقد بودند که بازیدیومیستها بخصوص خانواده پولی‏پوراسه خاصیت ضد توموری دارند که مطالعات جدید با استفاده از تکنولوژی پیشرفته امروزه این موضوع را اثبات کرده و در نهایت منجربه کشف ترکیبات ضد توموری مانند زایمازان (Zymosan)  و چندین نوع گلوکان و مانان (Mannans) از سلولهای قارچ شده‏اند. و طبق گزارشات یانگ ying در سال 1977 قارچ صدفی بنام گوشت چوب در حدود 80 الی 90 درصد بر علیه سرطان Ehrlich و تومورهای سرطانی موثر بوده (ص 197) و در سال 1987 در گزارش دیگری از خاصیت درمانی قارچ صدفی بنام طلایی P.citrinpileatus در درمان ورم ریوی خبرمی‏دهد. (ص133).
لنتینان Lentinan  از جمله مواد پلی ساکارید محلول در آب است که از نوعی قارچ بنام قارچ جنگل استخراج و خاصیت ضد سرطانی آن در کشور ژاپن به اثبات رسیده و به عنوان داروی ضد توموری استفاده می‏شود .
پلی ساکارید دیگری بنامKS-2    که به وسیله فوجی وهمکارانش در سال 1978 از قارچ جنگل جداسازی شد و خاصیت ضد سرطانی آن در موشها به اثبات رسیده است وهمچنین مطالعات انجام گرفته در آمریکا بر روی عصاره قارچ جنگل روی ویروس ایدز (HIV )در آزمایشگاه به اثبات رسیده و همچنین این قارچ (قارچ جنگل) در کاهش فشار خون و پائین آوردن میزان کلسترول خون موثر است. (ص 186 ), در آمریکا و ژاپن از پودر قارچ خوراکی بنام مرغ چوب یا رقص پروانه‏ای (Grifola.frondosa)  برای آزمایش داروی ضد ویروس ایدز ساخته که به تأیید رسیده است همچنین از سایر خواص دارویی اعلام شده از این قارچ می‏توان در کاهش فشار خون - درمان دیابت - کلسترول - سندرم کوفتگی شدید را نام برد. (ص229) همچنین در سال 1992 در چین ضمن بررسی و تحقیق بر روی نوعی قارچ بنام سر میمون یا ریش پیرمرد H.erinaceus  دارویی برای زخم معده - التهابها و تومورهای دستگاه گوارشی (مری- معده) ساخته اند. (ص239)
علاقه‏مندان در این خصوص( خواص داورئی قارچها ) می‏توانند جهت کسب اطلاعات بیشتر به کتاب اصول پرورش قارچهای خوراکی - چاپ دوم - تالیف آقایان دکتر ابراهیم محمدی گل تپه ودکتر ابراهیم پور جم  - از اساتید گروه گیاهپزشکی دانشگاه تربیت مدرس تهران- به صفحات ذکر شده مراجعه نمایند.